මරණින් පසු කොයිබටද ?

දවසක් බුදුරජාණන් වහන්සේ මුණගැහෙන්න එන බමුණෙක් බුදුරජාණන් වහන්සේ ගෙන් අහනවා ස්වාමීනී භාග්‍යවතුන් වහන්ස ඔබ වහන්සේ ළඟට දැන් බොහෝ පිරිසක් ධර්මය අහන්ට එනවා ස්වාමීනි මේ දහම අහන මිනිස්සු ඔක්කොම ඔබ වහන්සේ ඔය කියන නිවන සාක්ෂාත් කරනවා ද ඔබ වහන්සේ ඔය කියන ජාතියේ සදාකාලික සැපය ඇති අමා මහා නිවන සාක්ෂාත් කරනවා ද කියලා ඇහුවා. ඒ වෙලාවේ බුදුරජාණන්වහන්සේ දේශනා කරනවා. පින්වත් බමුණ දහම් අසන සියල්ලෝ නිවන් දකින්නෙ නෑ කිව්වා. මම දේශනා කරන දහම පුරුදු කරන අය විතරක් නිවන් අවබෝධ කරනවා කියනවා. එතකොට බමුණා අහනවා එහෙනම් ස්වාමීනී ඔබ වහන්සේගේ ධර්මයෙන් වැඩක් නෑ නොවෑ. එතකොට දැන් කීප දෙනෙක් විතරක් නිවන් දකිනවා නම් බණ අහන  අය සියල්ල නිවන් දකින්නේ නැත්නම් ඒකට ඔබ වහන්සේ වග කියන්න ඕනේ නේද කියලා ඇහුවා.එවේලාවේ  බුදුරජාණන් වහන්සේ මේ කාරණාව හරියට හරි ලස්සනට පැහැදිලි කරලා දෙනවා. ඒ වගේ සංසිද්ධි වලදී බුදුරජාණන් වහන්සේ තරම් ඒ වගේ ප්‍රශ්නවලට මුහුණ දෙන්න දක්ෂ කෙනෙක් හිටියේ නෑ. දැන් අපෙන් එහෙම ඇහුවා නම් ඕකට අපට කර කියා ගන්න දෙයක් නැති වෙනවා. බුදුරජාණන් වහන්සේ ආපහු මනුෂ්‍යාගෙන් ම ප්‍රශ්න අහලා මනුෂ්‍යයාගේ ම උත්තරවලින් ප්‍රශ්නය විසඳලා දෙනවා. බමුණෝ ඔබ කොහේ ඉඳලද ආවේ කියලා ඇහුවා.එතකොට කිව්වා ස්වාමීනී මම සැබෑ සැවැත්නුවර ඉඳලා ආවේ කිවුවා. බමුණ දැන් ඔබ කොහෙද ඉන්නේ කියලා ඇහුවා. ස්වාමීනී මම දැන් රජගහනුවරයි ඉන්නේ කියලා කිව්වා.බමුණ ඔබ රජගහ නුවර ඉඳලා සැවැත් නුවරට යන පාර හොඳට කියන්න දන්නවද කියලා ඇහුවා. එතකොට කියනවා ස්වාමිනි මට මෙතන ඉඳගෙන ඇස් පියාගෙන වුණත් සැවැත් නුවරට යන පාර කියන්න පුළුවන් කියනවා.එතකොට බුදුරජාණන් වහන්සේ අහනවා අහනවා එහෙනම් බමුණා අපි හිතමු ඔබ ගාවට දෙන්නෙක් එනවා. සැවැත්නුවරට යන පාර ඔබෙන් අහනවා. ඔබ ඒ දෙන්නටම එකම විදිහට සැවැත් නුවරට යන පාර ගැන කියල දෙනවා.මෙතනින් හැරෙන්න. මෙතනින් කෙලින් යන්න. මෙතනින් පහලට යන්න. මෙතනින් මේ මේ විදිහට වෙන්න කියලා ඔබ ඔන්න පාර කියනවා. පාර කිව්වට පස්සේ බමුණ, ඔන්න එක මනුස්සයෙක් ඉන්නවා ඒ මනුස්සයව ඔබ කියපු විදිහටම ඔබ කියපු තැන්වලින් හැරි හැරි ඔබ කියපු තැන්වලින් එතෙර වෙවී ඔන්න සැවැත් නුවරට යනවා කියනවා. පින්වත් බමුණ දෙවැනි මනුස්සයා ඉන්නවා කියනවා. ටිකක් දුර ගිහිල්ලා ඔය බමුණා කියපු දේ මං කරන්න ඕන නෑ මටත් බැරුවා යැයි පාර හොයාගන්නට කියලා ඔන්න ඔබ කියපු පාරෙන් වෙන පැත්තකට හැරිලා  ඒ මනුස්සයට ඕන පාරක යනවා කියනවා. බමුණ අන් ඒ මනුස්සයා සැවත්නුවරට යනවාද කියලා ඇහුවා. ස්වාමීනි, ඒ මනුස්සයා නම් සැවැත් නුවර යන්නේ නෑ කිව්වා. බමුණා ඇයි  ඒ මනුස්සයා සැවත්නුවර යන්නේ නැත්තේ. ස්වාමීනි මං කියපු පාරේම මේ මනුස්සයා ගියේ නෑනේ. ඒ නිසා සැවත්නුවරට යන්න විදිහක් නැ කිව්වා.බමුණ එහෙනම් සැවැත්නුවරට ඒ මනුස්සයා නොගිය එකට ඔයා වග කියන්න ඕන නේද ? කියලා ඇහුවා.ස්වාමීනී මම මොකටැයි ඒකට වගකියන්නේ කියලා ඇහුවා. ඊට පස්සේ කිව්වා ඇයි බමුණ දැන් ඔබනේ පාර කිව්වේ.ඉතින් දැන් ඒ පාර කියපු මනුස්සයා වැරදිනේ. පාර කියපු මනුස්සයා එපැයි වගකීම බාරගන්න කිව්වා.ඊට පස්සේ කිව්වාලු ස්වාමිනි මම හරියට පාර කිව්වා. මේ මෝඩයා මඟදි හැරුණානේ ස්වාමිණී. එහෙම නොවෙනට මේ මනුස්සයත් සැවැත්නුවරට යනවා කිව්වා.මොනවා කරන්නද ස්වාමීනි මේ මනුස්සයගේ මෝඩකමක මහත මේ මෝඩයා මගදී මං කියපු පාරේ යන්නේ 

නැතිව වෙන පාරක හැරුණා  නොවෑ කියලා කිව්වා. එතකොට බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කරනවාලු  බමුණ ඔය වගේම තමයි  මමත් දෙවියන්ට මිනිස්සුන්ට බමුණ්ට නිවන් දකින මග දේශනා කළා කිව්වාලු. පින්වත් බමුණ මං කියපු විදිහට පුරුදු කරපු අය ඒ අමා මහ නිවන සාක්ෂාත් කළා කියල. යමෙක් ඒ විදිහට හරි ඉදිරියට පුරුදු කරනවා ද එ අය අමා මහ නිවන සාක්ෂාත් කරනවා කිව්වා. බමුණ මෝඩයෝ වැරදි පාරෙ ගියාට මම මක් කරන්නද ?  කියලා ඇහුවාලු.අනන්ත සසරේ බුදුවරු ළඟ අපි මෝඩයෝ වගේ හැරිලා ගිහිල්ලා හින්දා නැද්ද මෙතනත් ඉඳන් ඉන්නේ. අනන්ත සසරේ බුදුරජාණන් වහන්සේලා දේශනා කරන දහම අහලා අපිත් ඒ විදියටම පිළිපැද්දා නම් අපි මෙලාහට බුද්ධශාසන කිහිපයකට කලින් පිරිනිවන් පාලා. පින්වත්නි අපිත් මෝඩයෝ වගේ බුදුවරු කියපු පාරේ යන්නේ නැතුව වැරදි පාරවල් වල ගියා. ඒ නිසාම අපිට වැරදුනා. ඒකට බුදුවරු වග කියන්ට ඕනෙ නෑ. මෝඩයෝ වගේ හැරුණේ අපි නිසා. ඒකට වැරදි කාරයෝ අපි මිස මේ දහම දේශණා කරපු බුදුරජාණන් වහන්සේලාත් නෙවේ. මේ දහමේ වැරැද්දකුත් නෑ .මේ දහම කියලා දුන්න සංඝයාගේ දොසකුත් නෑ. කරන කෙනා හරියට කළා ප්‍රඥාවන්තයන් සාක්ෂාත් කළා ඒ අමා මහ නිවන. නේද ? ප්‍රඥාවන්තයන් එ අමා මහා නිවන සාක්ෂාත් කළා.සසරේ මෝඩකම් වල මහතට අපි තාම සංසාරේ යනවා. ලැජ්ජ නැතුව අපි තාමත් කියනවා නේද .බුදුරජාණන් වහන්සේ කොහොමද දේශනා කළේ

 " වයධම්මා සංඛාරා අප්පමාදෙන සම්පාදෙථ"

 මහණෙනි නැසෙන වැනසෙන  සියල්ලම නැසෙන වැනසෙන ස්වභාවයෙන් යුක්ත සියල්ල නැසෙන වැනසෙන නිසා අනිත්‍ය වෙලා යන නිසා අප්‍රමාදි වෙන්ට කියලා අවවාද කළා.

මහණෙනි මම සංඝයාට කියන්නේ සාරිපුත්ත වගේ වෙන්ට මහා මොග්ගල්ලාන මගේ වෙන්ට කියලා.  මහණෙනි මම භික්ෂුණීන්ට කියන්නේ ඛේමා උප්පලවන්නා වගේ වෙන්ට කියලා. මහණෙනි මම උපාසකයින්ට කියන්නේ උග්ග සිටුතුමා වගේ වෙන්ට. මම උපාසිකාවන්ට කියන්නේ ඛුජ්ජුත්තරා වගේ වෙන්න.වේළුකණ්ටකී නන්දමාතා වගේ වෙන්ට කියලයි.ඔන්න බුදුරජාණන් වහන්සේ අපිට අවවාද කරපු විදිය. කවදාවත් ගෞතම බුදුරජාණන් වහන්සේ විශාඛාව වෙන්ට කියලා නෑ. සුජාතා වගේ වෙන්ට කියලා නෑ. එහෙම දේශනාවක් නෑ අසූහාරදහසක් ධර්මය තුළ. හැබැයි දේශනාවේ තියෙනවා මහණෙනි ගිහියෙක් නම් පිරිමියෙක් නම් එයා උග්ග සිටුතුමා වගේ වෙන්ට ඕනෑ.  ඒක තමයි ආදර්ශය. එයා උග්ග සිටුතුමා වගේ වෙන්න ඕනා.එයා ආනාගාමී වෙලා ඉන්නේ කාම ලෝකයට එන්නේ නෑ. මැරිලා බඹලොව ඉපදිලා පිරිනිවන් පාන කෙනෙක්. ගිහිගෙහි තියෙන  උපරිම තැනට ගියපු කෙනෙක් ගැහැනු කෙනෙක් නම්, කාන්තාවක් නම්, උපාසිකාවක් නම් එයා වේළුකණ්ටකී නන්ද මාතාව වගේ වෙන්ට. මුළු රජගෙදර බිම ඉන්ඳපු ඛුජ්ජුත්තරා නම් දාසිය වගේ වෙන්ට. රජගෙදර දාසි සිංහාසනයේ ඉඳගෙන රාජ රාජ මහාමාත්‍යවරු බිම ඉන්දවලා බණ කිව්වේ. ඒ මොකක් නිසාද ? ගාම්භීර දහමක් දේශනා කරන නිසා. එදා එයා අනාගාමී ආපහු කාම ලෝකෙට එන්නෙ නෑ.ඒ නිසා ආදර්ශය ගිහියාට ඒ වගේ චරිත. කොහෙවත් බුදු කෙනෙක් දේශනා කළේ නෑ සුජාතාව වෙන්ට. සුමනා වෙන්ට. බන්දුල-මල්ලීකාව වෙන්ට. එහෙම නැත්නම් විශාඛාවෝ වෙන්ට. එ අය  සෝතාපන්න ශ්‍රාවිකාවෝ. ඒ අය සෝතාපන්න වෙලා හිටියා හැබැයි එයාලගේ ජීවිත 7 ක් ප්‍රමාදයි. 7 ක් යනකන් ප්‍රමාද වෙනවා. බුදු කෙනෙක් කවදාවත් කිව්වෙ නෑ.එහෙත් අපි පැතුවා නේ විශාඛා සුමනා බන්දුල-මල්ලීකා වෙලා මෙතේ බුදුන් දැක එකම ධර්ම මණ්ඩපයක නිවන් දකින්න පැතුවා නේ අපි. බුදු රජාණන්  වහන්සේ එහෙම දේශණා කරලා නෑ පින්වතුනි.පුළුවන් තරම් ඉක්මනට නිවන්  දකින්න කිව්වේ. මෛත්‍රි බුද්ධ ශාසනයක් පතන්නවත් කියලා නැහැ කොහෙවත්. එ නිසා   අපි කාශ්‍යප බුද්ධ ශාසනයෙදි ගෞතම බුද්ධ ශාසනය පැතුවා. දැන් අපි මෛත්‍රි බුද්ධ ශාසනය පතනවා.ෂුවර් එකටම මෛත්‍රි බුද්ධ ශාසනයකදි අපේ ඇත්තෝ ඊළග එක පතනවා.ගෙවල් වල දොරකඩ ගහලා තියෙනවා බාලගිරි දෝෂය අද නොවේ හෙට කියලා.යකෙක් බය කොරන්ට.එක ගගනවාට වඩා හොඳයි ඔය කියන අය ගහ ගන්න ඕනේ කොහොමද ?
මේ බුද්ධ ශාසනය නෙවේ ලබන සැරේ.ඊලඟ එකෙත් ගහනවා මේකේ නෙවේ ලබන සැරේ.විඳෝ විඳෝ යන්නේ ඔබ නිසා අපිට ඉතින් ප්‍රශ්නයක් නෑ.තම තමන්ම විඳවන්න එපැයෑ සංසාරේ යනකොට. එ නිසා බුදු රජාණන් වහන්සේලා දේශණා කරන්නේ අප්‍රමාදි වීම පිණිස දහමක්.මේ බුද්ධ ශාසනයේ ම නිවන් දකින්න දහමක්.සුන්දර දහමක්

පින්වත් ස්වාමීන් වහන්සේ නමක් විසින් පවත්වනු ලැබු සදහම් දේශණාවක් ඇසුරෙනි.

මේ දේශණාව කන් යොමා අසන්න. මෙය නැවතත් සසරක සමහර විට අහන්න නොලැබෙන්න පුළුවන්.